Marka Hakkına Tecavüz Nedir?
Marka Hakkına Tecavüz Suçu Nedir?
Marka hakkına tecavüz suçu, başkasına ait tescilli bir markanın bir kimse tarafından yetkisiz ve haksız bir şekilde kullanılması ile meydana gelir. Marka hakkına tecavüz suçu, iktibas (aynen taklit) veya iltibas (karıştırma) suretiyle işlenmektedir. Marka hakkına tecavüz suçuna ilişkin cezai hükümler 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 30. maddesinde düzenlenmiştir;
Madde 30- (1) Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(2) Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(3) Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(4) Bu maddede yer alan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde ayrıca bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
(5) Bu maddede yer alan suçlardan dolayı cezaya hükmedebilmek için markanın Türkiye’de tescilli olması şarttır.
(6) Bu maddede yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.
(7) Başkasının hak sahibi olduğu marka taklit edilerek üretilmiş malı, satışa arz eden veya satan kişinin bu malı nereden temin ettiğini bildirmesi ve bu suretle üretenlerin ortaya çıkarılmasını ve üretilmiş mallara elkonulmasını sağlaması hâlinde hakkında cezaya hükmolunmaz.
Marka hakkına tecavüz suçu şikayete tabi suçlar arasında yer almaktadır. Bu nedenle, şikayet süresi, fail ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 6 aydır.
İktibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz Suçu:
İktibas; tescilli markanın aynısının veya ayırt edilemeyecek derecede benzerinin herhangi bir izin veya hak sahibi olunmadan tescilli markanın tescil edildiği aynı çeşit mal veya hizmetlerde kullanılmasıdır. Tescilli markanın aynısı veya büyük ölçüde benzerinin aynı veya aynı çeşit mal veya hizmetlerde kullanılmasıyla iktibas suretiyle marka hakkına tecavüz suçu oluşur. İktibas suretiyle marka hakkına tecavüz suçunun meydana gelebilmesi için tescilli markanın tescil edildiği mal ve hizmet türünde taklit yapılmış olmalıdır.
İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz Suçu:
İltibas, bir benzerini kullanmak suretiyle tüketiciler tarafından markanın karıştırılmasına neden olmaktır. İltibas, tüketicinin markayı karıştırma ihtimalidir. İltibas halinde taklit ürünün tescilli markayla bir benzerliği mevcuttur ve bu benzerlik karıştırılma ihtimaline neden olmaktadır. Taklit ürünün tüketici nezdinde bıraktığı genel izlenim tescilli marka ile karıştırılmasına neden oluyorsa iltibas mevcuttur.
Marka hakkına tecavüz suçu, seçimlik hareketli suçlardandır. Buna göre, başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek aşağıdaki seçimlik hareketlerin yapılmasıyla marka hakkına tecavüz suçu oluşur:
- Mal üretme veya hizmet sunma,
- Satışa arz etme veya satma,
- İthal veya ihraç etme,
- Ticari amaçla satın alma, bulundurma, nakletme veya depolama.