İŞ HUKUKUNDA KIDEM TAZMİNATI
Kıdem Tazminatı Alacağı Davası Nedir?
Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde belirli şartlar altında iş akdi sona eren işçiye, işe başladığı tarihten iş akdinin sona erdiği tarihe kadar olan süreçte her geçen tam yıl için işverence 30 günlük ücret (giydirilmiş brüt ücret) tutarında ödenen tazminattır. İşçi çalıştığı her bir yıl için bir maaşı kadar kıdem tazminatına hak kazanır. Aynı kuruma bağlı farklı işyerlerinde çalışması durumunda da bu şart geçerlidir. Eğer işçi kendi isteğiyle yani istifa ederek işten ayrılırsa, belirli sebeplerden dolayı kıdem tazminatını almaya hak kazanabilir. İşçi ve işveren arasındaki iş akdinin son bulmasıyla gündeme gelen kıdem tazminatı, işçiye işverenine bağlılığı dolayısıyla ödenen bir yıpranma tazminatıdır.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanmanın Şartları
- 4857 Sayılı İş Kanununa tabi işçi olmak,
- En az bir yıl çalışmış olmak,
- Söz konusu iş sözleşmesinin iş kanununda belirtilen nedenlerden birisi ile sonlandırılması;
- İşverence Yapılan Feshin İş Kanunu Madde 25/II dışındaki hallerden biri olması,
- İşçinin İş Kanunu madde 24’e dayalı olarak iş akdini haklı nedenle feshetmesi,
- Kadın işçinin evlilik nedeniyle iş akdini feshetmesi,
- Erkek işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması,
- Emeklilik, Yaşlılık, Malüllük Aylığı veya Toptan Ödeme almak maksadıyla işçinin işten ayrılması
- İşçinin Ölümü
- durumlarında da kıdem tazminatına hak kazanılabilir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama ve Zamanaşımı Süresi
Kıdem tazminatının hesaplanmasında önem arz eden ilk husus çalışma süresidir. İşçiye çalıştığı her tam yıl için işveren yaklaşık olarak 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tutardan damga vergisi kesintisi yapılacaktır. Kıdem tazminatının hesaplandığı ücret giydirilmiş brüt ücret olup her yıl kıdem tazminatı için tavan ücret ilgili bakanlıkça belirlenmektedir.
01.01.2018 tarihi itibariyle yapılan fesihlerde kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi beş yıldır. Bu tarih öncesinde işten ayrılanlar için ise kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi on yıldır.